نقد فیلم به وقت شام – سید بهنام حسینی

شعار می‌دهم پس هستم!

طبق روال معمول فیلم‌های حاتمی‌کیا داستان و شخصیت‌ها و موقعیت‌هایش بستری است برای ابراز عقیده ایدئولوژیک کارگردان که کارکرد سینما را در حد خطابه‌ای احساسی سیاسی تنزل می‌دهد.

در شروع کاراکترها و وضعیت و جایگاه فرهنگی‌شان از خلال موقعیت‌ها و دیالوگ‌هایشان موجز و در عین حال کافی به مخاطب معرفی می‌شود. فیلم در صحنه‌های پرتنش و اکشن از ریتم تدوینی مناسبی برخوردار است ولی به محض این‌که شخصیت‌ها شروع به حرف زدن می‌کنند همه چیز افت می‌کند. گفتگوهایی که به جای این‌که کارکرد دراماتیک داشته باشد در خدمت فریاد زدن شعارهایی است که مدت‌ها در تریبون‌ها شنیده می‌شود. شعارهایی چه بسا درست و منطقی که در یک فیلم سینمایی مخاطب را دلزده می‌کند. در ادامه دو قطبی‌های فیلم‌های حاتمی‌کیا، باز هم شخصیت‌های فیلم نسل دوم معتقد معترض به نسل پیش را می‌بینیم که علیرغم انتقادها و گلایه‌های تند و تیزش همچنان به آرمان‌ها و ارزش‌ها باز می‌گردند.

روایت خطی فیلم به ساده‌ترین شکل ممکن فقط و فقط در خدمت صحنه‌های درگیری و پرواز و مجادله و مباحثه دو گروه خیر و شر قرار دارد.

فیلم در این بین از ستایش قهرمانان سوری جنگ داخلی سوریه غافل نمی‌شود و از زبان نظامی سوری با خطابه‌ای غرا و پر احساس آنان را گرامی می‌دارد. ماجرای اصلی که موجب چرخش دراماتیک می‌شود به دست گرفتن کنترل هواپیما توسط تروریست‌هاست که همان چگونگی و نحوه تصرف هواپیما ناقص و نارسا پرداخت شده است.

فیلم از نوعی سانتی مانتالیزم ایدئولوژیک رنج می‌برد که سویه گیری همه جانبه و متعادل را از آن می‌گیرد. مثل فیلم‌هایی از سینمای جنگ ایران که عراقی‌ها همه بی‌مغز و خشن هستند و از هرگونه تفکر و تدبیری بری! و طرف ایرانی اجتماع همه خوبی‌ها!

فیلم در همه اجزایش شعار است و شعار، از دیالوگ‌ها گرفته تا سیر حوادث داستان و در سبک بصری بین سینمای حماسی جنگی و پروپاگاندای ایدئولوژیک و حتی تا سینمای سامورایی در نوسان است.

شخصیت پردازی تحت شعاع اعتقاد به دوجبهه خیر مطلق و شر کامل سبب شده عمق کافی نداشته باشد و قهرمانان و به خصوص ضدقهرمانان فیلم باسمه‌ای به نظر برسند. فیلم در بهترین حالت هم‌تراز بی مووی‌های اکشن آمریکایی است که جلوه‌های ویژه متوسط و گاه حتی ضعیف دارد و تنها شاید مخاطب عام را راضی کند. بازی بازیگران فیلم نیز تحت تاثیر توجه زیاد به صحنه‌های اکشن و جلوه‌های ویژه و غلبه خطابه بر روایت هنری بسیار سطحی و بی‌روح است که نشان می‌دهد علی رغم همه‌ی هزینه‌ها برای بخش فنی بدون توجه تمام و کمال به بافت دراماتیک اثر، ساختار هنری دچار نقصان جدی خواهد شد. نقصانی که با مصاحبه و کف بر د‌هان آوردن و رجز خواندن در کنفرانس‌های خبری بارگشت پذیر نخواهد بود!

نام فیلم: به وقت شام

کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا

سال تولید: ۱۳۹۶

دو خلبان ایران مامور می شوند تا تعدادی از مردم شهر تدمر که در محاصر داعش هستند را با یک هواپیمایی ایلوشین نجات دهند..