این نقد توسط سید بهنام حسینی در تاریخ ۱۴ بهمن ۱۳۹۶ نوشته شده است
- نقد فیلم عرق سرد - سید بهنام حسینی
فیلم داستان آشنا و جنجالی سال های اخیر و به خصوص شباهت انکار ناشدنی با مورد نیلوفر اردلان بازیکن فوتسال تیم ملی و ممنوع الخروجی اش هنگام اعزام به بازی هایی در خارج کشور است. روایت فیلم خطی و ساده و بدون تمهید خاصی فقط در پی نشان دادن قصه است. قصه ای که البته لایه های مختلفی از سیاسی گرفته تا فرهنگی را شامل می شود. تکیه ی اصلی داستان به روی کشمکش شخصیت زن ماجرا با بقیه شخصیت های درگیر در ماجراست.
فیلمنامه شاید به عمد هیچ تاریخچه ای از هیچ کدام از شخصیت ها به دست نمی دهد. با اینکه محور اصلی فیلم چنان که بارها در دیالوگ ها تاکید می شود، واحد خانواده و اهمیت آن است ولی هیچ گاه اشاره ای به خانواده های دو شخصیت اصلی ماجرا نمی شود و ما اساسا شاهد هیچ صحنه ای از نهاد خانواده در فیلم نیستیم جز یک صحنه کلیدی که از این نمایش رابطه خانوادگی چیزی جز اشمئزاز نصیب قهرمان داستان و البته مخاطب نمی شود.
موضوع مهم مورد توجه فیلم اشارات آشکار و پنهانش به مساله‌ی حقوق زنان در جامعه ایرانی است.
نمایش تبعیض جنسیتی و نگاه جنس دوم به زن در ساختار جامعه و سیاسی اش نکته ی اصلی اهتمام فیلمساز بوده است. چنان که تامس لاکور در کتابش “ابداع جنسیت: بدن و جنسیت؛ از یونان تا فروید” می گوید؛ جامعه ی اروپایی در قرن هجدهم است که جنسیت را ابداع می کند.
البته منظور لاکور این نیست که سده هجدهم متوجه تفاوت جنسی شده اند بلکه می خواهد بگوید برای اولین بار در سده ی هجدهم بود که در غرب زن و مرد به صورت دو جنسیت متفاوت نگریسته شدند و زن مشخصا مونث بود نه نسخه دیگری از مرد (از دنده مرد براساس روایت کتاب مقدس).
فهم و ریشه دار شدن این مفهوم در غرب که انسان بودن فراتر از مردانگی است، سده ها زمان برد.
بنابراین به نظر می رسد، روند به رسمیت شناخته شدن حقوق زنان و فردیت شان در جامعه ایرانی هرچند افتان و خیزان ولی مداوم و طی سالیان دراز در حال گسترش است. ساخته شدن چنین فیلم هایی نشانی از تابو شکنی و البته مورد توجه قرار گرفتن چنین دلمشغولی هایی است.
فیلم به درستی اشاره می کند از جنجال و بازی های رسانه ای نتیجه ی روشنی به نفع حقوق زنان حاصل نخواهد شد و این سیر تاریخی هر چند به آرامی طی می شود.
از نکات ساختاری فیلم هم می توان به فیلمبرداری ضعیف و میزانس های تلویزیونی و منطق سست برخی حوادث فیلمنامه اشاره کرد، اگرچه که بازی های فیلم (به خصوص امیر جدیدی و سحر دولتشاهی) از نقاط قوت فیلم است.
- درباره فیلم
نام فیلم: عرق سرد
کارگردان: سهیل بیرقی
سال تولید: ۱۳۹۶
افروز اردستانی (باران کوثری) کاپیتان تیم ملی فوتسال زنان ایران است. با گلزنی افروز تیم ملی برای اولین بار به فینال بازی های آسیایی راه پیدا می کند و عازم مالزی می شود، در فرودگاه افروز در میابد ممنوع الخروج است.
