نقد فیلم امیر – سید بهنام حسینی

می شه حرف نزنی!؟

فیلم قبل از هرنکته‌ای به خاطر قاب‌های با ترکیب‌بندی متفاوتش به یاد می‌ماند. قاب‌هایی که چنان خالی هستند و کاراکترها در گوشه‌ای از آن قرار گرفته ‌اند که کاملا در خدمت فضای کلی اثر قرار دارند، تنهایی انسان معاصر ایرانی.

در تمام فیلم قاب‌ها فضای بالای سر شخصیت‌ها را چنان وسیع می‌گیرد که پس از مدتی چشم بیننده خسته شده و ملال روایت آدم‌های داستان به مخاطب القا می‌شود. از طرف دیگر برای پنهان کردن یا نمایش ندادن یکی از کاراکترهای محوری و در نتیجه تاکید بر اهمیتش علی رغم نادیده گرفتنش استفاده می‌شود. کارگردان در فیلم از دکوپاژی متفاوت از جریان رایج سینمای ایران استفاده می‌کند. قاب‌های ثابت و حرکت‌های دوربین بسیار اندک و  میزانسن‌های مینیمال که شاید دیدن فیلم را برای مخاطب عام سخت کند.

نکته مهم دیگر فیلم تصویر تاثیر گزاری است که از یک بیمار روان، نحوه تعامل خانواده با بیماریش و استیگمای این مساله ارائه می‌کند که منجر به پنهان کردن مشکل در ابتدا و در نتیجه عدم رسیدگی و کنترل نشدن و مختل شدن زندگی فرد در بزرگسالی می‌شود.

از طرف دیگر ریتم فیلم با داستان قاعدتا پرتنش فیلم و کشمکش زوجی بر سر حضانت کودک پس از جدایی و درگیر شدن دوست‌شان امیر در ماجرا ناهمخوانی دارد. فیلم سعی می‌کند موضوعات مهم معاصر جامعه ایرانی مثل طلاق، روابط خارج از ازدواج، تربیت فرزندان و البته مهاجرت را بدون سویه‌گیری خاصی در داستانش بیان کند.

فیلمنامه فیلم البته نقاط ضعفی دارد که مهمترین‌شان سست بودن منطق نحوه عملکرد یا روشن نکردن انگیزه‌های عمل شخصیت‌ها در چهارجوب کلی دنیای داستان است.

کاراکترهای فیلم جوانانی هستند که آینده‌ای برای خود متصور نیستند یا به آن فکر نمی‌کنند و از اساس بی‌آرمان و تهی هستند مثل اغلب قاب‌های فیلم. شخصیت‌های فیلم هویت یا مستقلی ندارند یا اگر دارند چنان تلخ و گزنده است که در ارتباط با دیگران دچار مشکل هستند. از نکات ساختاری می‌توان به طنز بدون منطق شخصیت خدمتکار ساختمان با تکیه بازی هادی کاظمی و لهجه‌اش اشاره کرد که با فضای فیلم ناهمگون است. باند صوتی فیلم و موسیقی هم در فضاسازی و ایجاد بستری برای ارائه درام ملال انگیز  فیلم کارکرد درستی دارد.

نام فیلم: امیر

کارگردان: نیما اقلیما

سال تولید: ۱۳۹۶

علی در جست و جوی همسر سابق و پسرش به تهران می‌آید. امیر علیرغم مشکلات خانوادگی در تلاش است تا به روش خود گرفتاری آدم‌های دور و برش را حل کند.